TL'ye dönüş için reel getiri şart
Döviz kurları yeni bir rekora imza atarken, gözler yatırımcının en çok tercih ettiği iki yatırım aracı olan TL mevduat ve döviz hesaplarına çevrildi. Türk Lirası'nın değerinin hızla düşmesi, yüksek enflasyon ve negatif reel faiz etkisiyle döviz hesaplarının toplam mevduatları içindeki payı yüzde 52.3'e kadar çıktı
Döviz kurları yeni bir rekora imza atarken, gözler yatırımcının en çok tercih ettiği iki yatırım aracı olan TL mevduat ve döviz hesaplarına çevrildi. Türk Lirası'nın değerinin hızla düşmesi, yüksek enflasyon ve negatif reel faiz etkisiyle döviz hesaplarının toplam mevduatları içindeki payı yüzde 52.3'e kadar çıktı.
Uzun süredir döviz hesaplarında bir çözülme beklense de yapılan tüm çağrılar ve düzenlemeler boşa çıkıyor. Dövize olan ilginin azalması için alınan ilave tedbirler de vatandaşın tercihlerini değiştirmeye yetmiyor. Son olarak, TL'nin cazip hale gelmesi için üç ay süreyle mevduata uygulanan stopaj oranları düşürüldü. Ancak, stopaj indirimine rağmen TL'nin reel getirisi neredeyse yok. Hatta tüm vade türlerinde TL mevduatların getirisi negatif düzeyde.
Uzmanlara göre, mevduat hesaplarında bekleyen 1 trilyon 676 milyar lira (217.8 milyar dolar) değerindeki döviz ve altın hesaplarında beklenen çözülme için, vatandaşın TL cinsi yatırımlarından iyi bir reel getiri elde etmesi ve en önemlisi de alınan tedbirlerin TL'nin değer kaybını durduracağına inanması gerekiyor.
2018'DE İŞE YARAMADI
Bilgi Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Cem Başlevent, "Dolarizasyonun yavaşlaması ve TL'ye geri dönüşün başlaması için en önemli faktörler, vatandaşın TL cinsi yatırımlarına iyi getiri elde etmesi, alınan tedbirlerin TL'nin değer kaybını durduracağına inanması ve iç ve dış siyasette endişe verici gelişmelerin yaşanmaması. Bunun ne derece başarabileceğini ise zaman gösterecek" değerlendirmesini yaptı.
Benzer stopaj indirimin 2018'in Ağustos ayında yaşanan kur şokundan sonra da devreye alındığına ancak o zamandan bu yana geçen sürede gerçek kişilerin, yani vatandaşın döviz mevduatının 45 milyar dolar kadar büyüdüğüne dikkat çeken Başlevent, "Ortalama bir tasarruf sahibi reel getiri hesaplarından ziyade, eline geçen aylık faize bakarak karar veriyor. Döviz kurlarındaki artışın sonuna yaklaşıldığı düşüncesinin pekişmesiyle birlikte, bu kez vergi indirimi TL mevduata geçişi artırabilir" dedi.
Bankaların stopaj indiriminin getirisinden pay alabilmek için mümkün olduğunca faiz oranlarını düşük tutmaya çalışacaklarını kaydeden Başlevent, "Artan kredi faizleriyle birlikte kredi talebinin azalmış olması da, bankaların mevduat toplamak için büyük bir rekabet içine girmeyeceği anlamına geliyor" dedi.
Prof. Dr. Cem Başlevent